Helena Petrovna Blavatsky (HBP)
Helena Petrovna Blavatksy, 31 Temmuz 1831'de Ukrayna'da doğdu. Aristokrat Alman asıllı bir aileden Albay Peter Hahn'in kızıydı. 18 yaşında, kendisinden çok daha yaşlı Erivan Vali yardımcısı Nicephore Blavatsky ile evlendirildi. Bu vesile ile Blavatsky soyadını aldı. Ancak evliliği üç ay sürdü ve kocasını terk ederek İstanbul'a kaçtı. Oradan da Mısır’a geçti.
Blavatsky, bundan sonra yıllar süren bir dünya turuna çıktı, Teksas, Avrupa, Güney Amerika, Afrika ve Hindistan'a gitti. Yasak ülke Tibet'e girmek için girişimlerde bulundu. Zamanın meşhur medyumlarından D.D. Home’un yanında asistanlık, hatta medyumluk yaptı. Ancak ilerde ruhçu seanslara genelde aldatıcı elemental varlıkların geldiğini, ve bu tür çalışmaların bilinçsiz yapıldığında bir tür nekromansi olduğunu iddia etti.
Blavatsky, dünyayı dolaştığı 1848 ve 1858 arasındaki sürede neler yaşadığı konusunda fazla bilgi vermemiştir. Tibet'e girerek bazı Mahatmalar tarafından ders aldığını ima eder. Mahatmalar Sanskritçe'de "yüce varlık" anlamına gelir. Bu Mahatmaların reenkarnasyon zincirinin son halkasına varmış, çok uzun ömürlü, beden olarak kusursuz, kamil ve bilge kişiler olduğunu anlatmıştır.
1873 yılında Amerika'ya giderek vatandaş oldu. 13 Eylül 1875 tarihinde New York'ta Henry Steel Olcott ve William Quan Judge ile birlikte Teozofi Cemiyetini kurdu. 1877 yılında "Isis Unveiled" (Örtüsü Açılan İsis) kitabını yayınladı. Bu kitap Batıda güçlü bir etki yaptı ve çok sattı. İki cilt olarak yayınlanan 1500 sayfalık bu kitap, ruh ve evrenin sırlarını açıklamaya yönelik etkileyici ve yarı akademik stilde yazılmış bir eserdir.
HPB'nin ikinci önemli eseri ve başyapıtı 1888’de yayınlanan "The Secret Doctrine” (Gizli Doktrin) idi. Gizli Doktrin'in ilk cildi "Cosmogenesis", evrenin yaratılışı, yapısı ve arkasındaki kozmik yasaları, ikinci cildi "Anthropogenesis" ise insan ırkının devinimleri, yedi kök ırk ve yedi alt kök ırk, Lemuria (Mu) ve Atlantis gibi kayıp uygarlıklar, reenkarnasyon ve insanların ruhsal ve psişik tekamülü vs. anlatmaktadır.
Kitap biçimsel olarak Dyzan Stanzaları olarak bilinen kısa ve kadim bir kutsal metnin satır satır açıklanmasıdır. Dyzan Stanzaları, Gizli Doktrin'in birçok kaynak eserleri gibi dünya literatüründe bilinmeyen kitaplar arasındadır. Üstelik Senzar diye kayıp bir dilde yazıldığı iddia edilmektedir. Gizli Doktrin, toplamda 50 bin kitabı kaynak gösteren oldukça karmaşık ve zor anlaşılan bir eserdir.
Bu eser aynı zamanda tartışmalı pek çok radikal fikri de içermektedir. Kitabında sık sık Ari ve Sami ırkını karşılaştırmakta ve Ari ırkın üstünlüğünü savunmaktadır. Ona göre Samiler Aryanların dejenere bir kolundan başka bir şey değildir. Hatta bu fikirlerini daha ileri götürerek dünya ırklarını 5. Kök Irk olarak nitelendirdiği Atlantislilere yakınlığıyla değerlendirmekte ve örneğin Avustralyalı Aborjinleri yarı-hayvan bir ırk olarak tanımlamaktadır.
Madam Blavatksy, kalp, romatizme ve böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıklar sonucu 1891’de İngiltere’de ölmüştür. Cesedi yakılmış ve küllerinin üçte biri Avrupa’ya, üçte biri Amerika’ya, üçte biri de Hindistan’a gönderilmiştir.
Bkz. Teozofi Cemiyeti
